ETNİK GRUP ÇATIŞMALARINA YOL AÇAN SOSYOPSİKOLOJİK FAKTÖRLER: BOSNA JENOSİDİSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Özet

Bosna-Hersek birçok etnik grubu bünyesinde barındıran dünyanın en hassas ülkelerinden biridir. Bünyesinde çeşitli etnik grupları barındırmasına rağmen ülke nüfusunun büyük bir bölümü Ortodoks Sırplar, Katolik Hırvatlar ve Müslüman Boşnaklardan oluşmaktadır. Din ve mezhep farklılığı temelinde gelişen etno-dinsel kimlikler BosnaHersek topraklarında her şeyin üçe bölünmesine neden olmaktadır. Söz konusu üç grup, uzun yıllar aynı coğrafyada barış içinde yaşamış olsalar da bölgede milliyetçilik akımının etkili olmaya başlamasıyla Yugoslavya’nın dağılma sürecine girmesi bu huzur ve barış ortamını zedelemiştir. Bu dönemde "idarenin kimde kalacağı ve kimin diğerine egemen olacağı” soruları sorulmaya başlanmış, bu süreç “biz” ve “öteki” algısını gün yüzüne çıkarmıştır. Milliyetçilik akımından güçlü bir şekilde etkilenen Sırplar, siyasi aktörlerin ve sosyo-psikolojik dinamiklerin etkisiyle “öteki”ne egemen olma ve “öteki”ni yok etme isteği ile Boşnaklara yönelik tarihin en korkunç katliamlarından birini gerçekleştirmişlerdir. “Peki, dönemin siyasi lideri Milošević ile sosyopsikolojik etkenler Bosna Jenosidi’sine giden süreci nasıl başlatmışlardır?” Çalışmada bu soruya kolektif şiddet teorisi ışığında cevap aranmaktadır. Bu kapsamda çalışma Bosna Jenosidi’sine yol açan sosyo-psikolojik dinamikleri milliyetçilik akımı kapsamında ele alarak, etnik grup çatışmalarını farklı bir perspektiften okumayı amaçlamaktadır.