Yeni Kurumsalcılık Perspektifinden Türkiye Anayasaları: Anayasaların Türk Siyasi Hayatı Üzerine Etkisi

Abstract

Tarih boyu toplumsal alanın kurgulanması ve düzenlenmesi amacıyla insanoğlu toplumsal mekanizmalar kurmuştur. Düzenin sağlanması ve kaosun kontrol altına alınması için oluşturulan bu kurumlar birer siyasi mekanizma olarak kabul edilebilir. Türkiye örneği üzerinden bu dönem Osmanlı Devleti’nin yıkılıp Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulduğu tarih itibariyle başlamıştır. Bu doğrultuda 1924, 1961 ve 1982 Anayasaları Türkiye’de yeni bir düzenin inşası için önemli birer siyasi araç başka bir ifadeyle kurum olarak kabul edilebilir. Bu anayasal belgeler, yalnızca hukuki düzenlemeler olmanın ötesinde, toplumsal normları, siyasi alışkanlıkları ve iktidar ilişkilerini de şekillendiren önemli araçlar olmuştur. Dolayısıyla bu metinler sadece normatif teori ve pozitif hukukla açıklanamayacak özelliklere sahiptir.   Yeni kurumsalcılık, anayasal kurumların yalnızca devletin örgütlenmesinde değil, aynı zamanda toplumun siyasi davranışları ve değerlerinin biçimlenmesinde de önemli rol oynadığı vurgulanmaktadır. Yeni Kurumsalcılık yaklaşımı çerçevesinde, bu anayasal metinler ve oluşturdukları kurumsal yapılar, yasama, yürütme ve yargı arasındaki ilişkileri nasıl düzenlediğini, güçler ayrılığının nasıl uygulandığını, siyasi partilerin ve sivil toplumun hangi sınırlar içinde hareket edebileceğini incelemektedir. Bu çalışma, Türkiye'deki anayasa değişikliklerinin kurumsal yapılar üzerindeki etkisini ve bu değişikliklerin toplumsal normlarla siyasal davranışlar üzerindeki yansımalarını ortaya koymayı hedeflemektedir. Sonuç olarak, 1924, 1961 ve 1982 Anayasalarının, Türkiye’nin demokratikleşme sürecindeki önemli dönüm noktaları olarak, Yeni Kurumsalcılık perspektifinden incelenmesi, anayasal metinlerin toplumsal ve siyasal yapıyı nasıl şekillendirdiğini ve güç ilişkilerini nasıl dönüştürdüğünü anlamak açısından önemli bir katkı sunmaktadır.

 Anahtar Kelimeler: Kurumsalcılık, Yeni Kurumsalcılık, Türkiye Anayasaları, Siyasi Davranış, Demokrasi